Yeni Başlayanlar İçin Erasmus+ Projeleri:

DİKKAT! Bu ileti ilk kez proje başvurusunda bulunacak olan ve henüz herhangi bir Erasmus+ proje eğitimine katılmamış, program rehberini ve/veya proje formu kılavuzlarını derinlemesine incelememiş meslektaşlarıma yönelik hazırlanmıştır. Amacım, proje yapmaya istekli öğretmenlerin, Erasmus+ projelerinin resmi kılavuzlarındaki uzun ve yeni başlayanlar için karmaşık sayılabilecek açıklamalar içinde kaybolmamalarıdır. Bir kapı açmaktan ötesini, bu blog yazılarıyla başarmak ne yazık ki mümkün değildir. Yazının teknik hatalar içermesi şüphesiz ki ihtimal dâhilindedir. (Eleştirilerinizi yorum kısmına yazabilirsiniz). Proje başvuru sürecindeki resmi kılavuzumuz AB Komisyonunun İngilizce olarak hazırladığı “Proje Rehberi” olmalıdır. Yine en güncel, en doğru resmi bilgilendirme, açıklama ve duyurular Türkiye Ulıusal Ajansı tarafından yapılmaktadır).

10 yılı aşan bir süredir, okullarımızda hatırı sayılır bir oranda AB projeleri yürütülüyor ve eğitim çalışanları ve öğrenciler bu projelerin çıktılarından faydalanıyorlar. 2014-2020 yılları arasını kapsayan yeni dönemle birlikte Hayatboyu Öğrenme Programının (LLP) yerine Erasmus+ kavramı hayatımıza girdi ve iki yıldır bu program çerçevesinde proje başvuru sürecini yönetiyoruz. Eğer siz de bir yurt dışı tecrübesine sahip olmak istiyor ve kendiniz, kurumunuz ve öğrencileriniz için faydalı işler yapmak istiyorsanız Erasmus+ projeleriyle ilgilenmekten zevk alacaksınız, diye tahmin ediyorum.

1. Nereden Başlayacağımı Bilmiyorum:

Gayet normal. Oldukça uzun ve araştırılması, öğrenilmesi çok şey olan bir sürece başlıyorsunuz. İlk tavsiyem yapılmış bir proje metnine ulaşmaya çalışmamanız olacaktır. Proje üretenler genellikle proje metinlerini paylaşma konusunda istekli değillerdir. Zaten böyle bir başlangıç sizi özgün olmaktan alıkoyabilir. Belki proje fikriniz olgunlaştıktan ve taslak bir metin yazdıktan sonra böyle bir arayışa girebilirsiniz.

Aslında her türlü proje süreci ve çalışma ortamı için geçerli bir durum daha var: Bu süreçte sitemli olmakta, elektronik dosyaları sık sık kaydetmekte ve yedeğini almakta, mümkünse dosyalara tarih veya versiyon numarası vermekte fayda var. “Proje yeni”, “Proje yeni yeni en yeni” gibi dosya isimleri kullanmak süreçte sizi daha çok yorabilir (kendimden biliyorum:).

Yoğun bir ders programınız varsa başlamak için en geç Eylül ayını seçin. Kanaatimce yaz tatili proje metni yazmak veya fikirleri olgunlaştırmak konusunda değerlendirebilecek en rahat dönemdir. Unutmayın ki, başvuruların önemli bir kısmı eksik başvurulardan, metin yetersizliğinden vb elenmektedir. Fikriniz ne kadar parlak olursa olsun, organize olmak ve kendinizi iyi ifade edebilmek zorundasınız. (Değerlendirmelerin adil ve bağımsız kişiler tarafından yapıldığını düşünerek bunları söylüyorum. Aksi bir durum söz konusuysa - ki inşallah değildir - zaten bu yazılanların hükmü de kalmıyor:)

2. Nasıl ortak bulabilirim?

Bu soruya cevap vermek için yeni bir başlık altında yeni bir ileti paylaşmayı planlıyorum ama ilk etapta yapılabilecekleri kısaca paylaşmaya çalışacağım. Ortak bulmanın en iyi yollarından biri etwinning portalıdır. Portal, AB üyesi ülkelerden, aday ülkeler ve komşu ülkelerden öğretmenlerin birbirleriyle portalın imkanlarını kullanarak ve özellikle Web 2.0 araçlarından istifade ederek projeler üretmeye yönelik kuruldu ve giderek daha işlevsel hale geliyor. Burada proje yapmaya hevesli öğretmenlerle tanışabilir, fikirlerinizi tartışmaya açabilir, her türlü eğitim-öğretim konularında fikir alışverişinde bunabilirsiniz. Ülkemizin bu konudaki istatistikleri de oldukça iyi. En çok üyeye sahip ülke ve en çok proje apan ülke konumundayız ancak yine de etwinning portalında biz Türklerin projeye ortak arama becerilerinde ısrarcı olma, konuya odaklanmadan ortak olmaya heves etme gibi rahatsız edici bir üslup da göze çarpıyor.

Diğer bir yöntem de, sosyal medya hesapları yoluyla proje ortağı arayan gruplarla iletişime geçebilirsiniz. Facebook, LinkedIn gibi platformlarda buna benzer gruplar krulmuş durumda ve kimi arkadaşlarımız buralardan projeleri için ortak bulabiliyor ve/veya başkalarının projelerine ortak olabiliyorlar.

Gurbetçi tanıdıklarınızdan AB ülkelerindeki okullara ulaşmalarını isteyebilirsiniz. Okulların ve diğer kurumların web sitelerindeki iletişim bilgileri yoluyla onlarla irtibata geçebilirsiniz.

Hangi yöntem olursa olsun, ortak aramadan önce kim olduğunuzu ifade eden, kurumunuzu ve şehrinizi tanıtan, projenizin ana hatlarıyla ilgili bilgi veren bir taslağınız elinizde olsun.

3. Başvuru Öncesi Yapılacaklar

Yeni dönemle birlikte, tüm başvurular kurumsal olarak yapılmaktadır. Eski programda (LLP) Comenius Hizmet İçi Eğitimlere kişisel başvuru yapılıyordu mesela. Şimdi ise, kurum olarak ister bir kişiye ister bütün çalışanlara yönelik başvuru yapılması zorunlu. Bu noktada tüm kurumların PIC kodu denilen bir numaraya sahip olması gerekiyor. Bu hususu bir kenara not ederek yolumuza devam edelim. Çok uzun sürmeyen bir prosedürden sonra bu koda sahip olabilecek ve kendiniz başvuruda bulunamasanız bile başka kurumların ortağı olarak projelere dâhil olabileceksiniz. Bu kod olmadan bir başvuru formunda kumrunuzun adının geçmesi mümkün değil.

Başvuru öncesinde başvuru formlarınızı www.ua.gov.tr de bulunan TURNA sisteminden indirin ve başvurmadan önce sizin kullandığınız form ile UA’daki formun aynı olup olmadığına bir kez daha dikkat edin. (2015 yılı başvuru döneminde KA2 karma ortaklıklarda son başvuru tarihinden önce form değişikliği oldu). Turna üyeliği ile ilgili pek çok yerde görsel anlatımlar var. Kolay bir aşama, endişe etmeden bunu deneyin.

4. Erasmus Plus Proje Türleri

Yeni programla birlikte adını sıkça duyacağınız KA1 (Key Action 1), KA2 (Key Action 2), KA3 (Key Action 3) kavramlarını ana hatlarıyla özetleyeceğim ama tavsiyem, bu “Ana Eylem”leri (Key Action) başvuru kılavuzunda derinlemesine inceleyin. (Ek bilgi: Bu üç ana eylem türünün dışında spor projeleri ve Jean Monnet Faaliyetleri adı altında da eylem türleri var)

A) KA1 Projeleri (Key Action 1/Ana Eylem 1: Bireylerin Öğrenme Hareketliliği) başvuruda bulunan kurumun, bir AB üyesi ülkedeki kurum(lar)a yapacağı ziyaret(ler) yoluyla ihtiyaç duyduğu bir konuda iyi uygulamaları görmek, işbaşında ziyaret, staj, kurs (bence en verimlisi) vb. amaçlara yönelik yürütülen projelerdir. Karşılıklı gidiş geliş değil, tek taraflı hareketlilikler planlanır. Bütçeyi başvuran kurum yönetir, ortak kuruma bütçe verilmez. Bir yıl veya iki yıl süren bu projeler Türkçe yazılabilir ve KA2 türü projelere göre daha az zamanda yapılabileceğine inanıyorum. KA1 çatısı altında başvuruda bulunabileceğiniz proje türleri şunlardır.

I) Yükseköğretim Öğrencileri ve Personeline Yönelik Hareketlilik Projesi (MEB öğretmenlerinin yoğunlaşmasına gerek yok)
II) Mesleki Eğitim ve Öğretim Öğrenicileri ve Personeline Yönelik Hareketlilik Projesi: Mesleki eğitim kurumları öğretmen ve öğrencilerine yönelik projeler. (Ancak proje konusunun da mesleki eğitime yönelik olmasını dikkate almalı).
III) Okul Eğitimi Personeline Yönelik Hareketlilik Projesi: mesleki eğitim kurumları dışındaki okulların personeline yönelik her türlü ihtiyaca göre proje düşünülebilir. Dil öğretiminin geliştirilmesinden tutun, erken okul terklerinin azaltılmasına kadar. Eğer yurt dışında bir kursa katılmayı planlıyorsanız, ortak bulmanıza gerek yoktur. Uygun bir kursla iletişime geçebilir ve süreci bu şekilde başlatabilirsiniz. (En kısa sürede konuya ilişkin görüş ve tecrübelerimi paylaşacağım.
IV) Yetişkin Eğitimi Personeline Yönelik Hareketlilik Projesi (Halk eğitim merkezleri, hayat boyu öğrenme vb alanlarda işlevi olan kurum ve kuruluşlar bu proje türüne yoğunlaşabilir).
V) Gençlere ve Gençlik Çalışanlarına Yönelik Hareketlilik Projesi (Biz MEB öğretmenlerinin ilgi alanına girebilecek proje türlerinden biri. Yeni bir konu başlığı altında inceleyeceğim. Ancak, alt başlıklardan ‘gençlik değişimlerinin daha kolay ve uygulanabilir olduğunu tahmin ediyorum).

B) KA2 Projeleri (Key Action 2/Ana Eylem 2: Yenilik ve İyi Uygulamaların Değişimi İçin İşbirliği), ismiyle müsemma ortakların işbirliğiyle gerçekleşen, karşılıklı hareketliliklerin yer alabileceği projelerdir. Bir önceki program dönemindeki (LLP), Comenius okul ortaklıkları projelerine, Comenius regio projelerine benzer projeler üretilir. Bu tür bir projeye başlamadan önce şu türlerden birine yönlenmeniz gerekir - ki ortağınız yoksa ona göre ortak bulabilesiniz ya da ne tür bir proje üreteceğinize dair fikirlerinizi somutlaştırabilesiniz.

KA2 Ortaklık Çeşitliliği: 

• Ortak sayılarıyla ilgili birinci ilke, projede program üyesi en az 3 ülkeden en az 3 ortak olması yönünde. Bu durumda bir ülkeden bir okul, bir ülkeden bir belediye, bir ülkeden bir STK gibi senaryolar üretilebilir. Bu ortaklıklarda kurum çeşitliliğini artırmak mümkündür. Ticari işletmeler dahi (Bundan sonra “karma ortaklık” adını vereceğim). Bu tür projeler için kullanılacak formun adı KA201’dir.
• Eğer sadece okul ortaklığına dayanan bir proje üzerinde çalışacaksanız, iki farklı ülkeden birer okuldan oluşan ortaklıklar oluşturmak mümkün (Bundan sonra “sadece okul” ortaklığı adını vereceğim. Schools only). Bu tür projeler için kullanılacak formun adı KA219’dur. 
• Eğer bir İlçe MEM veya İl MEM adına proje yapıyorsanız iki ülke olarak ortaklık kurabiliyorsunuz. Bu noktada ortağınızın kendi ülkesindeki ulusal ajansça, bu tür bir proje yapmaya yetkili yerel veya bölgesel eğitim otoritesi olarak tanımlanmış olması gerekmektedir. Bunu ortağınızla görüşmelerinizde netleştirin ve emin olmak için o ülkenin ulusal ajansındaki ifadeleri bizzat tespit edin. Dikkat etmeniz gereken diğer önemli şart ise, İl/İlçe MEM çatısı altında bir okul, bir de eğitim, öğretim ve gençliğin diğer alanlarında veya işgücü piyasasında faaliyet gösteren yerel bir kurum/kuruluş olmalı (STK, üniversite, halk eğitim merkezi vb olabilir). Aynı ortaklık yapısı diğer ülkede de kurulunca, böyle bir projeye adım atabilirsiniz. (bundan sonra bölgesel ortaklık diyeceğim). Bu proje türü için de form adı KA201 olan başvuru formu doldurulur ve ilk baştaki projeniz bölgesel mi sorusuna “yes” cevabı verilerek projeye başlanır. No dediğinizde yukarıda sözünü ettiğim karma ortaklık yapmış olacaksınız.
• Mesleki eğitim öğretmenleri ve öğrencilerine yönelik stratejik ortaklıklar (Strategic Partnerships for vocational education and training) bir diğer proje türü. Bunun için KA202 formunu doldurmanız gerekecek.

C) KA3 Projeleri (Key Action 3/Ana Eylem 3: Politika Reformuna Destek), hâkim olmadığım bir proje türü olduğundan bu ve diğer yazılarımda (şimdilik) yer almayacaktır.

Sonuç olarak yeni başlayanlar için tavsiyelerimi şöyle özetleyebilirim.

• Başlangıç için etwinning projesi yapmanızı şiddetle tavsiye ederim. Bu size ortak bulma konusunda, proje yazma/yürütme konularında tecrübe kazandırır. Öğrencileriniz açısından neler kazandırabilir konusu, buraya sığmayacak kadar uzun yer tutar. Ayrıca, daha çok ürün odaklı olan KA2 türü proje yapmaya yönelecekseniz, rotanızı etwinning’e çevirmenizi öneririm.
• Ortak bulma konusunda üsluba dikkat edin. Tecrübeli, işi bilen, başkalarının proje fikirlerine saygılı ama katkı sunabilen bir görüntü içinde olun.
• AB Komisyonunun bireylerin ülkeler arası ziyaretini ve bu ziyaretlerden doğacak etkileşimleri önemsediğini unutmayın. Ancak, bunun bu tür projeler için ilk ve tek amaç olmayacağını da hatırlayın. Yurt dışına çıkayım da neresi olursa olsun mantığı, kanaatimce, iyi bir gerekçe değildir. 
• www.ua.gov.tr de sık sık vakit geçirin. Yenilikleri ve açıklamaları iyi okuyun. İl MEM’ lerde bulunan Ar-Ge birimleriyle dirsek temasında bulunun. Okul olarak veya ilçe olarak eğitim talebinde bulunun. Hatta yaz başı ve sonundaki seminer dönemlerinizi buna ayırabilirsiniz. Size yardımcı olacaklarını umuyorum. 
• Erasmus+ Projeleri üst makamların direktifleriyle yapılacak projeler değildir. Özellile KA’ türü projeler, projesi geçsin geçmesin her yeni proje başvuru dönemini dört gözle bekleyen, ortaklık kurma aşamasından tutun, formu onayla aşamasına kadar her adımı zevkle yürütmeye hazır bir anlayışla gerçekleşir. Ulaştığım bir istatistikte karma ortaklıklarda 10 projeden 1’nin kabul olduğunu görmüştüm. Resmi rakamlar değil ama şahsi kanaatim de bu oranın en az 1/5 olduğu yönünde.
• Proje metinlerinizi proje başvurusu tamamlana kadar güvenmediğiniz kimseler paylaşmayın. Dünyanın binbir türlü hali var :)

Eğer buraya kadar okuduysanız, bir teşekkürü hakettiniz. Hatta bir yorum da siz bırakabilirsiniz :)

Sıradaki metinler:

- Yeni Başlayanlar İçin KA1 rehberi
- Yeni Başlayanlar İçin KA2 rehberi
- Erasmus+ Projeleri İçin Nasıl Ortak Bulunur?
- PIC Kodu Nasıl Alınır?
- Yeni Başlayanlar İçin TURNA’yı Kullanma Kılavuzu

- Stratejik Ortaklıklarda Fikri Çıktı Nedir Ne Değildir.